Τα περιεδρικά συρίγγια περιγράφηκαν για πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη το 430π.χ. Έκτοτε έχουν γραφεί πολλά για αυτά, και πάρα πολλοί ασθενείς έχουν ταλαιπωρηθεί από τις υποτροπές τους και από τις επιπλοκές στην προσπάθεια αντιμετώπισης τους.      Ο Salmon το 1935 ίδρυσε το νοσοκομείο St Mark’s για “την αντιμετώπιση περιεδρικών συριγγίων και άλλων πρωκτικών νόσων ”.

Περιεδρικό συρίγγιο είναι η μη φυσιολογική επικοινωνία του περιπρωκτικού δέρματος με τον πρωκτικό σωλήνα ή το ορθό διαμέσου ενός πόρου ο οποίος αποτελείται από ινώδη ιστό και εσωτερικά καλύπτεται από κοκκιωματώδη ιστό.

Αιτιολογία

          Τα περιεδρικά συρίγγια είναι συχνά το επακόλουθο ενός περιεδρικού αποστήματος που παροχετεύτηκε αυτόματα ή με χειρουργική διάνοιξη. Σπάνιες αιτίες είναι η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα, η φυματίωση, η ακτινομύκωση, ο καρκίνος του ορθού όπως επίσης και προηγηθείσες επεμβάσεις ή τραυματισμός της ορθοπρωκτικής χώρας.

Ταξινόμηση

         Η ταξινόμηση των περιεδρικών συριγγίων που χρησιμοποιείται διεθνώς σήμερα έγινε από την Parks και συν. το 1976.

Η ταξινόμηση του Parks παρότι πολύπλοκη είναι λεπτομερέστατη, στηρίζεται στην σχέση του συριγγώδους πόρου με τους σφιγκτήρες και βοηθά σημαντικά στην σωστή χειρουργική αντιμετώπιση τους.

     Τα πιο κοινά (70%) και απλά συρίγγια είναι τα Μεσοσφιγκτηριακά όπου ο πόρος δεν διαπερνά τον έξω σφιγκτήρα αλλά περιορίζεται μεταξύ έσω και έξω σφιγκτήρα. Περιγράφονται πολύπλοκες μορφές τους με επέκταση του πόρου προς τα πάνω και  με ή χωρίς δεύτερο έξω στόμιο.

     Στα Διασφιγκτηριακά συρίγγια ο πόρος διαπερνά και τον έσω και τον έξω σφιγκτήρα προτού καταλήξει στο δέρμα. Η συχνότητα τους είναι 20-25% και περιγράφονται και εδώ πολύπλοκες μορφές με επέκταση του πόρου προς τα πάνω. Το σημαντικό στην αντιμετώπιση τους είναι το επίπεδο όπου ο πόρος διαπερνά τον έξω σφιγκτήρα, στοιχείο που καθορίζει πόσο τμήμα σφιγκτήρα πρέπει να διαταμεί.

     Τα Υπερσφιγκτηριακά συρίγγια είναι σπάνια (<5%) με την πορεία του πόρου από τον μεσοσφιγκτηριακό χώρο να ανεβαίνει μέχρι τον ηβοορθικό μύ και μεταξύ αυτού και των ανελκτήρων να κατεβαίνει στον ευθυϊσχιακό βόθρο.

     Τα Εξωσφιγκτηριακά  (2%) συνήθως είναι επιπλοκές τραύματος, νόσου Crohn  ή πυελικής φλεγμονής και η πορεία τους από το δέρμα και εκτός των σφιγκτήρων διαπερνά τους ανελκτήρες και καταλήγει στο ορθό.

     Τέλος στα Πεταλοειδή συρίγγια (Horseshoe) η φλεγμονή επεκτείνεται κυκλοτερώς εντός του λιπώδους ιστού πίσω από το ορθό. Η πορεία τους μπορεί να γίνει σε διάφορα επίπεδα (μεσοσφιγκτηριακά ή διασφιγκτηριακά ή άνωθεν των ανελκτήρων).

Από το ιστορικό του ασθενούς αναφέρεται περιεδρικό απόστημα το οποίο παροχετεύτηκε αυτόματα ή διανοίχτηκε χειρουργικά και το οποίο έχει υποτροπιάσει. Στα μεσοδιαστήματα των υποτροπών συνήθως αναφέρεται πυώδης έκκριση.

Θεραπεία

Η θεραπεία των περιεδρικών συριγγίων είναι αποκλειστικά χειρουργική. Ο χειρουργός που θα αντιμετωπίσει πρώτος ένα συρίγγιο έχει την καλύτερη ευκαιρία για να αναγνωρίσει τον πόρο, να βρει το έσω στόμιο και να επιτύχει την επούλωση του.

Η συνηθέστερη χειρουργική τεχνική για την αντιμετώπιση των περιεδρικών συριγγίων είναι η διάνοιξη τους κατά μήκος μήλης που έχει περάσει σε όλο το μήκος του συριγγώδους πόρου. Η εκτομή του συριγγίου (συριγγεκτομή) ή όχι (συριγγοτομή) είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα. Η συριγγοτομή έχει σημαντικά μικρότερο χρόνο επούλωσης, η συριγγεκτομή φαίνεται ότι αυξάνει τα ποσοστά ακράτειας, ενώ και οι δύο μέθοδοι έχουν παρόμοια αποτελέσματα όσον αφορά την υποτροπή των συριγγίων. Ακόμη και στην περίπτωση που το συρίγγιο μόνο διανοίγεται, είναι χρήσιμη η εκτομή τμήματος του πόρου για ιστολογική εξέταση.

Στις περιπτώσεις πεταλοειδών συριγγίων απαιτείται διάνοιξη όλων των πόρων αρχίζοντας από τα πλάγια σκέλη του.

Στα υψηλά συρίγγια, όπου περιβροχίζεται από την μήλη μεγάλο τμήμα του έξω σφιγκτήρα, η χρήση της Ιπποκράτειας τεχνικής βοηθάει τα μέγιστα στην αποφυγή ακράτειας.